Katolik tarikatları nelerdir? En önemlileri hangileridir? (TR)

Yanıt: Hristiyanlığın ilk dönemlerinden beri mümkün olduğunca İncili yaşamaya ve yaşalarını tamamen Tanrıya adamak isteyen hristiyanlar vardır. Tarikatlar da buradan doğmuştur.

Bir katolik tarikatı erkeklerin (keşişler, rahipler, biraderler) ya da kadınların (manastır rahibeleri, rahibeler) kilise tarafından kabul görmüş bir yaşam şeklidir ki, bu kişiler tarikatın başında bulunan kişiye itaat içinde, tamamen Mesihi izlemek amacıyla İncili Öğütlere uymayı kabul etmiştirler. Bu şartlar, kişisel mal-mülk edinmekten kaçınmak yani yoksulluk (varolan topluluğa aittir), evlilik ve çocuk sahibi olmaktan vazgeçmek (iffetlilik) şeklindeki sürekli bekarlık, e tarikatın başında bulunan kişiye itaattir. Bu durumu latince religiosi (Fransızca: religieux; İngilizce: religious tarif eder; bunların karşılığı olan Almanca Religiosen terimi yaygınlaşmamıştır). Vatikan Konsili sonrası kilise bu durum için kutsanmış yaşam (vita consacrata) terimini tercih etmektedir. Geleneksel terim yerine institutum veya instituta terimi kullanılarak birbirinden oldukça farklı olabilen tarikat şekilleri (keşişlik, dilenci tarikatları, kongregasyonlar, seküler kuruluşlar ve münzeviler) topluca tanımlanabilmektedir. İkinci Vatikan Konsilinin Kilisenin Dogmatik Yasasındaki temel ifadesi (Lumen gentium 43-47) şudur: Tarikat yaşamı kutsanmış yaşamdır. Yaşamın Tanrıya adanması üç İncili şartın açıkça edilen bir yeminle iafde edilmesi ve kilise tarafından kabul edilmiş bir kutsanmış yaşam kuruluşunda (tarikatlar) yaşanması ile gerçekleşir.

Yaşamın tamamen adanması Tanrının özel çağrısının sonucudur; bu nedenle kutsanma Tanrısal bir eylem, insan açısından ise aldığı çağrıya yanıt durumundadır. Burada hedef kusursuy sevgidir. Her türlü tarikat ruhaniyetinin temel ve önemli öğesi ruhsal topluluk ve birlik içinde Tanrıya yakın olma arayışı, Askeze, Kutsal Kitabın okunması ve yorumu ile birlik içinde Tanrı övgüsüdür. İncil ve eski, başlangıçtaki topluluğun örneği dışında tarikat yaşamından doğan kurallar, öğreti mektupları, yazılar da yönelim sunarlar. Her bir tarikatın ruhani özelliği büyük oranda kurucu şahsiyet ve tarikatın kuruluşu sırasındaki tarihsel gelişimlerle biçimlenmiştir.

Günümüzde katolik kilisesindeki en önemli gruplar ve tarikatlardan bazıları şunlardır:

Kontemplatif tarikatlar:

Benediktiner, Zistersienser, Augustiner, Trappistler, Kartauser, Hastane tarikatları.

Dilenci tarikatlar:

Dominikaner, Fransiskenler, Karmelitinler, Augustinuscu-Münzeviler.

Ruhbanlık Kongragasyonları:

Cizvitler, J.B. La Sallenin Okul biraderleri, Passionistler, Redemptoristler.

Aleni yemini olmayan rahip tarikatları:

Lazaristler, Sulpizianer, Beyaz Pederler, Pallottiner, Tanrısal Sözün Topluluğu.

Seküler kuruluşlar

Yukarıda sıralanan erkek tarikat gruplarının birçoğunun aynı zamanda rahibe tarikatları da mevcuttur, örn. Benediktinerinnen, Trappistinnen, Dominikanerinnen, Fransisken rahibeler tarikatı, Vinzentinerinnen (Merhametli Rahibeler tarikatı), Maria Ward rahibeleri vd.

2000 yılında katolik kilisesi mensuplarının % 0,12 oranını teşkil eden bir milyondan fazla katolik değişik yapılara sahip katolik tarikatlarının üyesiydi, bunlarında % 75i rahibe tarikatlarıydı.

Tarikat yeminlerine bir örnek:

Ben, rahibe XXX, burada mevcut bulunan kardeşler önünde herşeye kadir Tanrıya, Hildesheimdeki Aziz Vinsent Paulün Merhametli Rahibeleri Topluluğunun yaşam düzenine göre Tanrıya adanmış iffet, yoksulluk ve itaat içinde yaşamaya söz veriyorum... Kendimi tüm yüreğimle, bu tarikatın Tanrıya ve kiliseye olan hizmetlerinin havarisel ve hayırsever görevlerine adıyorum. Üçlübir Tanrı, yeminimi kabul et ve beni, seni hep daha mükemmel sevmeye yetkin ve hazır kıl.