Hristiyanlar arasında da din devleti kurmak isteyen fundamentalistler var mı? (TR)

Yanıt: Hristiyanlar arasında da fundamentalistler vardır, ancak din devleti kurmak isteyenler yoktur.

Günümüzde her ne kadar fundamentalizm sanki sadece islami bir sorun gibi görünse de bu terim ve fenomen tarihi açıdan 19. ve 20. yüzyılın hristiyanlık bağlamından kaynaklanmaktadır. Fundamentalistik sorun öncelikle ve özellikle Kitabı Mukaddesin yaratılış hakkındaki aktarısına dayanarak ve Darwinci evrim teorisine karşı radikal tavır alarak kendilerini çevreden ve modern dünyadan uzak tutan Kuzey Amerikalı hristiyan cemaatlerinde ortaya çıkmıştır. Bununla birlikte fundamentalizm mutlak gerçeklik iddiası ile ortaya çıkan bütün dinler ve dünya görüşlerinin içine düştüğü bir denenme, bir sorun durumundadır. Belli bir açıdan bakıldığında dindar, temel konularda son yanıtı arayan insanın içine düştüğü en eski denenmedir. Bu durum hristiyan fundamentalizminin iki tipik ve bu nedenle genelleştirilmiş şekli ile daha belirgin şekilde ifade edilebilir.

Hristiyanlığın fundamentalist bir şekilde yorumlanmasının tipik protestan şekli şöyledir: Bir şey kelimesi kelimesine Kitabı Mukaddeste yeraldığına göre gerçektir; tipik katolik şekli ise: bir şey Papa bunu söylediği için gerçektir. Bunlardan birincisine genel olarak Kelamcılık, Kitabı Mukaddesçilik denilebilir. Diğeri ise Kuruluşçuluk (Enstitüsyanizm) veya Kilise pozitivizmi olarak anlaşılabilir. Dini ve hatta genel gerçek burada belli bir gelenek, öğreti veya belli bir otoriteye dayandırılmaktadır. Bahse konu olan şeyin eleştirel bir açıdan ele alınması kabul edilmez. Bunun anlamı ise eleştirinin ve eleştirel incelemenin, yani insan aklı ve mantığının dini ve dünyevi konularda kabul edilmemesidir. Sonuçta inanç, belli bir otoriteye inanç kendini mantığın her türlü etkisine kapatmaktadır. Bu durum çoğunlukla belli sınırlar içinde, kapalı ve karizmatik bir önder tarafından otoriyet şekilde yönetilen topluluklarda olur. Din bu şekilde geri kalan dünyadan ve toplumdan soyutlanma, kopma haline gelir. (Karsten Kreutyer, Fundamentalismus maddesi; içinde yeraldığı eser: Lexikon philosophischer Grundbegriffe der Theologie; 2. düzeltilmiş baskı. Yayınlayanlar: A. Franz/W. Baum/K. Kreutzer. Freiburg: Herder Yayınevi, 2007)