Ortaçağda katolikler ve ortodokslar birbirlerini karşılıklı olarak afaroz etmişler. Birbirlerinin vaftizini tanıyorlar mı, yoksa birbirlerinin inancını yanlış olarak mı görüyorlar? (TR)

Yanıt: Doğu ve Batı kiliseleri arasındaki büyük ayrılık genel olarak, Latin kardinal Humbert da Silva Candidanın (16 Temmuz 1054te) Konstantinopel patriği Michael Kerullarios ve beraberindekileri aforoz ettiği, onun da karşılık olarak (24 Temmuz 1054te) Roma kilisesi yönetimi ve mensuplarını aforoz ile kıyaslanabilen anatema cezası ile cezalandırmasına dayanan 1054 yılına tarihlenir. Bu aforoz topluca cemaati değil, yalnızca bahsedilen şahısları kapsıyordu. 1054 yılından sonra da ortodokslar ve katolikler arasında çok sayıda işbirliği ve dayanışma örneği yeraldığı gibi, yeniden yakınlaşma yönünde (örn. Lyon birlik konsili 1274; Ferrera-Florenz birlik konsili 1438/39) farklı sebeplerden dolayı başarıya ulaşamamış olan sayısız çabalar da olmuştur. Kilise birliği olarak tam anlamıyla kopuş ancak 18. yüzyılda gerçekleşmiştir: Romanın İmanın Yayılması Kongregasyonunun 1729 tarihli bildirgesi katolikler ve ortodokslar arasında her türlü sakrament birliğini yasaklamış, buna karşılık Grek patriğinin 1755 tarihli bir bildirgesi de Latin hristiyanları vaftizsiz olarak ilan etmiştir.

7 Aralık 1965 tarihinde Roma ve İstanbulda aynı anda 1054 yılındaki aforoz ilanları kilisenin gündeminden ve hafızasından silinmiştir.

Vaftizin tanınması konusuna gelince, katolikler ortodoks kilisesinde yapılan vaftizi tanırlar, diğer tarafta ise ortodoksların bu konudaki görüşü yerel ortodoks kiliselerine göre farklılık göstermektedir (bazıları Roma katolik vaftizini tanırken, örneğin Yunan kilisesi tanımamaktadır). Bu konuda önerilebilecek eser: J. Oeldemann, Orthodoxe Kirchen im ökümenischen Dialog. Positionen, Probleme, Perspektiven (Paderborn 2004). (Bu yanıt Frankfurt Sankt Georgen Felsefe-Teoloji Yüksekokulundan Prof. Dr. M. Th. Hainthaler tarafından kaleme alınmıştır)