Soru 251:
İsa’nın çarmıh üzerindeki en son sözleri hangileriydi? Bu soruyu sormam İncillerin İsa’nın son sözleriyle ilgili farklılıklarıdır. Eğer sözlerden bir tanesi doğru ve diğerleri yanlış ise Kutsal Kitap Allah’ın Sözü değildir. Eğer hepsi doğru ise Kutsal Kitap’ta bir tutarsızlık vardır ve Kutsal Kitap (yani Kutsal Kitap’ın metni) tahrif (değiştirilmiştir) edilmiştir. Eğer siz bütün anlatımlardan çelişkisiz bir anlatı çıkarıyorsanız, o nzaman Kutsal Kitap bir bütün değildir. Matta 27,46.50 (aynı zamanda Markus 15,34) şöyle demektedir: „Saat üçe doğru İsa yüksek sesle, ,Elî, Elî, lema şevaktani?‘ yani, ,Tanrım, Tanrım, beni niçin terk ettin?‘ diye bağırdı. […] İsa, yüksek sesle bir kez daha bağırdı ve ruhunu teslim etti.“ Luka 23,46 da şöyle yazılmaktadır: „İsa yüksek sesle, ,Baba, ruhumu senin ellerine bırakıyorum!‘ diye seslendi. Bunu söyledikten sonra son nefesini verdi.“ Ve Yuhanna 19,30 şöyle belirtmektedir: „İsa şarabı tadınca, ,Tamamlandı!‘ dedi ve başını eğerek ruhunu teslim etti.“ Bu çelişkiler hakkında ne düşünüyorsunuz? (E)
Cevap 251: İsa’nın haç üzerinde yalnız üç son sözü yoktur. Hristiyan geleneği dört İncilde anlatılan yedi söz kabul görür:
„İsa, ,Baba, onları bağışla’ dedi. ,Çünkü onlar ne yaptıklarını bilmiyorlar.’” (Luka 23,34)
„,Kadın, işte oğlun!‘ dedi. Sonra öğrenciye, ,İşte, annen!‘ dedi.” (Yuhanna 19,26).
„,Sana doğrusunu söyleyeyim, sen bugün benimle birlikte cennette olacaksın‘ dedi.“ (Luka 23,43)
„,Elohi, Elohi, lema şevaktani‘ yani, ,Tanrım, Tanrım, beni niçin terk ettin?,“ (Markos 15,34; ve aynı Matta 26,46. Matta da Elohi yerine Eli kullanılmaktadır. İkiside aynı sözcüğün „Allah“ iki farklı yazılış biçimidir.) İsa’nın ölürken kulladığı bu bu dua sözcüğü 22. Mezmurun başlangıcıdır. Herhalde İsa bütün Mezmuru dua etmiştir ama İnciller yalnız ilk başlangıç sözlerini aktarmışlardır. Buna alternatif olarak sonraki bir anlatı Petrus-İncilinde bulunmaktadır: „Benim gücüm, ey gücüm, sen beni terk ettin!“ (EvgPetr 19).
„Susadım“ (Yuhanna 19,28; karş. Mezmur 22,16 ve Mezmur 69,22).
„Tamamlandı“ (Yuhanna 19,30).
„Baba, ruhumu senin ellerine bırakıyorum!“ (Luka 23,46; karş. Mezmur 31,6).
Bu yedi sözcüğün arasında hirbir yerde doğrudan bir zıtlık yoktur. Hepsi de görüldüğü gibi İsa’nın Baba’sına güvenle haç üzerinde kurbanını tamamlamak için yaşamını feda ettiğini belirtmektedirler. İsa bunu kolay bir şekilde kabul etmemiştir. Ölüm İsa için Tanrı tarafından terkedilmişliğin mutlak bir anıdır, ama O bu ölüm karanlığında Baba’ya olan güvenini tekrar kazanmak için çabalamıştır. 4. ve 5. sözcüklerin alındığı 22. Mezmurda bu „yakınmadan“ Tanrıya „güven“ olan dönüşüm duası Eski Ahit’in metinlerinde de bulunur. Mezmurların bu duası İsa’nın kalbinde bulunmaktaydı ve o haç üzerinde ölüm duası olarak onun dudaklarına yolu bulabilmiştir.
Bu sözler aracılığıyla İncillerde birçok şekilde anlatılan İsa’nın ölümünün bir açıklaması bulunmaktadır. Ama anlatının çoğulluğu tek gerçek olan İsa’nın hrıstiyan kavramı için bir zıtlık teşkil etmemektedir.
Ansgar Wucherpfennig SJ