İnternet sitenizde (sayfa: İsanın Tanrılığı, İslami Görüş), Vaftizci Yahya tarafından bildirilen İsa, insani bir babası olmaksızın Bakire Meryemden doğdu ifadesi yeralmaktadır. Kuran Al-i İmran suresi 39. ayette Zekeriyaya Tanrının bir müjdesini getiren meleklerden bahsederken, Yahyaya müjdeyi getirenin İsa olduğunu nereden biliyorsunuz? (DE)

Yanıt: Aktardığınız cümle ile söylemek istediğim Zekeriya oğlu Yahyanın Meryem oğlu İsanın Tanrıdan bir kelime olduğuna inandığıdır. İfademde, Kurandaki saddaqa deyiminden yola çıkarak Yahyanın İsa hakkındaki bu inancını açıkça ifade ederek İsayı duyurduğunu kabul ederek bu metinden daha öteye gitmekteyim.

Bu noktada dayandığım şey Al-i İmran suresi 39. ayet ve bu ayetin doğal yorumudur (bkz. Örn. Tafsir al-Manar, i.b.e. Dar ul-Fikr Ausgabe, Band III, S. 297vd.)

Sizin ifade ettiğiniz gibi İsanın Yahyaya müjdeyi getirdiğini kastetmiyorum, Kuran metni de bunu söylemiyor, aksine ifade ettiğim şey Yahyanın, İsanın Tanrının bir kelimesi olduğuna inandığıdır.

1. Kuran Al-i İmran suresi 39.ayetin yorumu

Al-i İmran suresi 39.ayetin manası ve bahsettiğimiz sözcüklerle ilgili yorumları topluca şu eserde bulabilirsiniz: Mahmoud M. Ayoub, The Quran and its Interpreters, Vol. II (The House of Imaran) (Albany: State of New York University Press, 1992), S. 107-112. Ayoub meşhur klasik Kuran yorumcularının büyük çoğunluğunun benim sunduğum görüşte olduklarını ortaya koymaktadır.

2. O peygamberlerin sözlerinde önceden duyurulacaktır.

Yüzyıllar boyunca oluşan ve çok farklı koşulları ortaya koyan Eski Ahiti okuduğunuzu varsayıyorum. Eski Ahitte peygamberlerin kitapları da vardır. Bu peygamberler ve kitaplarının çoğu Kuranda anılmazlar. Yahudiler ve hristiyanlar için bu kitaplar Kutsal Kitapın önemli bir bölümünü oluştururlar. Hristiyanların iman ışığında Nasıralı İsayı bu peygamberlik kitaplarında bahsedilen Mesih olarak yüzyıllardır nasıl yorumladıklarını burada tek tek izah etmemiz olanaksızdır. Yahudilerin aksine hristiyanlar Eski Ahitteki kitaplarda, özellikle peygamberlerin kitaplarında Tanrının Mesihinin ve Onunla beraber Tanrının Egemenliğinin geleceği bir dönemin duyurulduğunu görmektedirler. Aynı şekilde yahudilerden farklı olarak hristiyanlar – ve içlerinden birçoğu da hristiyanlığın ilk dönemindeki yahudilikten gelenler – başlangıçtan itibaren İsa Mesihte yahudi imanında beklenen Mesihi görmüş ve duyurmuşlardır. Yahudiler halen Mesihin gelmesini beklerken, hristiyanlar, çarmıha gerilmiş ve dirilmiş olan Nasıralı İsanın gerçekten yüzyıllardır yahudi halkının kutsal kitaplarında Tanrıdan gelmesi beklenen Mesih (Tanrı tarafından meshedilmiş olan) olduğuna iman etmektedirler. Bu bağlamda daha fazla bir şey söylemek mümkün değildir. Eğer hristiyan imanının temel içeriğini daha iyi anlamak isterseniz Katolik Kilisesi Din ve Ahlak İlkeleri adlı eseri okumanızı öneririm.

İsanın peygamberler tarafından önceden duyurulmuş Mesih olduğu ile ilgili ifademin Kilisenin iman ifadelerinden biri olarak anlaşılması gerekir. Yahudiler Eski Ahitin bununla ilgili metinlerini başka şekilde yorumlamaktadırlar. Ancak Eski ve Yeni Ahitin metinleri hakkında kapsamlı ve genel kabul görmüş herhangi bir islami yorum maalesef mevcut değildir.

3. Yuhanna İncili 16,12-13

Hristiyan imanı bu ve buna yakın ayetleri daima Kutsal Ruhla ilgili olarak görmüştür. Yunanca metindeki parakletos sözcüğünün periklytos olarak okunmasının neden yanlış olduğunu burada ayrıntılı olarak sunmamız olanaksızdır. Aynı şekilde bu metinleri inceleyip yorumlayan ciltler dolusu hristiyan eserlerini özetlemem de olanaksızdır. Yalnızca şunu söylersek: Hristiyanlar parakletosu yardımcı, tesellici, kısaca Kutsal Ruhu tarif eder şekilde anlamaktadırlar. Parakletos, İsanın kendisini Tanrıoğlu olarak nitelendirmeye hakkı olduğunu açınlayacaktır (bkz. Yuhanna 10,33; 19,7). Bunun kanıtı ise İsanın Babaya gidişi olacaktır (13,1; 20,17); Onun göksel kaynağını ve göksel şahsiyetini gösterecektir (6,62). Ruh, İsayı, İsanın gizeminin doluluğunu göstererek yüceltecektir. İsa da Babayı yüceltmektedir (17,4). Açınlama (Vahiy) tamamen tektir; kaynağını Babadan alır, Oğul aracılığıyla etkindir, Ruhta da Tanrının, Baba ve Oğulun yüceliği için bütünlüğe erer. (bkz. Katholischer Erwachsenen-Katechismus, S. 221vd.)

4. Kuran 61,6

Onun adı Ahmeddir, ya da: adı övgüye değerdir: Ancak bu da sözcüğün özel isim olarak anlaşılmaması gerektiğini ortaya koyar. İslami yorumcular bu isimde peygamber Muhammedi anlıyorlar. İslami araştırmacılar – hristiyanların böyle bir şey olmadığını söylemelerine rağmen – İncilde İsanın böyle bir duyurusunu bulmaya çalıştılar. Bu iddialarında iki yönelim vardır: Ya hristiyanları İncilden belli bazı metinleri çıkarmakla suçlamaktadırlar, ya da – ki daha sık görüleni – İsanın havarilerine kendilerine Yardımcıyı (parakletos) göndereceği vaadine (Yuhanna 14,16.26) işaretle parakletos sözcüğünü periklytos (meşhur) olarak yorumlamaktadırlar.